بررسی عوامل اقتصادی – اجتماعی موثر بر امید به زندگی در ایران

چکیده امید به زندگی یکی از مهم ترین شاخص های سلامت بوده که برآیند عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و ... است. شاخص های سلامت و در رأس آن ها امید به زندگی بر مسائل مهمی نظیر رشد اقتصادی و سرمایه ی انسانی اثر چشمگیری دارد. از این رو پژوهش حاضر به شناسایی عوامل موثر بر امید زندگی در ایران طی سال های 1387 – 1350 می پردازد. به منظور تأمین هدف پژوهش، از روش خود توضیحی با وقفه های توزیعی (ardl) و نرم افزار microfit 4.1 استفاده شده است. داده های مورد نیاز از سالنامه ها ی آماری موجود در درگاه ملی آمار، داده-های موجود در درگاه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و داده های بانک جهانی استخراج شده اند. نتایج تخمین نشان می دهد که در بلندمدت نرخ شهرنشینی، نرخ بی سوادی و سرانه ی مخارج مصرف دخانیات اثر منفی (ضرایب به دست آمده متغیرهای مذکور به ترتیب عبارت اند از: 81/18-، 83/4- و 042/0-) و درآمد سرانه و سرانه ی مخارج رفاه اجتماعی دولت اثر مثبت (ضرایب به دست آمده متغیرهای مذکور به ترتیب عبارت اند از: 065/0 و 037/0) بر امید به زندگی داشته اند. اما سرانه ی مخارج بهداشتی دولت اثر معناداری بر شاخص سلامت جامعه بر جای نگذاشته است. به نظر می رسد تخصیص نامناسب بودجه در بخش بهداشت و سهم کم بودجه بهداشتی از تولید ناخالص داخلی، دلیل نتیجه ی اخیر باشند. کلمات کلیدی: امید به زندگی، ایران، مخارج رفاهی سرانه، گروسمن، ardl